Een expansieautomaat is een belangrijk onderdeel van zowel verwarmings- als koelsystemen. Het zorgt ervoor dat de druk in het systeem constant blijft, zelfs wanneer er temperatuurveranderingen optreden.
Een expansievat met een gewoon membraan en een zakmembraan hebben beide als doel om de druk in een afgesloten systeem te reguleren. Het belangrijkste verschil tussen beide is het type membraan dat gebruikt wordt.
Een expansievat met een gewoon membraan heeft een flexibel rubberen membraan dat de binnenkant van het vat in tweeën verdeelt. Aan de ene kant wordt het systeem gevuld met water of een andere vloeistof en aan de andere kant wordt er lucht of stikstof onder druk in gebracht. Het membraan zorgt ervoor dat de vloeistof en het gas van elkaar gescheiden blijven. Als de druk in het systeem toeneemt, wordt het membraan uitgerekt en neemt het volume van het gas toe. Hierdoor kan het systeem tijdelijk meer vloeistof bevatten zonder dat de druk te hoog wordt.
Een nadeel van een epxansievat met een normaal membraan is dat het systeemwater direct in contact komt met de binnenwand van het expansievat wat kan leiden tot corrosie (roestvorming). Wanneer de roest loslaat zal het naar beneden zakken en op het membraan terechtkomen wat op termijn schade aan het membraan kan veroorzaken.
Een expansievat met een zakmembraan werkt op een vergelijkbare manier, maar gebruikt in plaats van een gewoon membraan een flexibele kunststof zak waarin zich het tevaal aan systeemwater bevindt. Het voordeel van een zakmembraan is dat het in staat is om meer druk op te vangen dan een gewoon membraan. Dit komt omdat de zakmembraan beter bestand is tegen slijtage en beschadiging dan een gewoon membraan.
Omdat het systeemwater niet in driect contact komt met de binnenkant van het expansievat zal er ook geen sprake zijn van roestvorming, die schade kan toebrengen aan het membraan of andere compenenten in het system.
Een ander voordeel van een zakmembraan is dat het gemakkelijker is om de druk in het systeem aan te passen. Bij een expansievat met een gewoon membraan moet de druk worden aangepast door lucht of stikstof in het vat te laten lopen of af te laten lopen. Bij een zakmembraan kan de druk worden aangepast door simpelweg meer of minder gas in het vat te pompen.
Een expansievat is ontworpen om de druk van het verwarmings- of koelwater op te vangen die ontstaat wanneer het water uitzet bij opwarming. Een goede gasvoordruk in het expansievat is belangrijk omdat het ervoor zorgt dat het vat correct werkt en voorkomt dat de cv- of koelinstallatie te veel of te weinig druk heeft.
Als de gasvoordruk te hoog is, kan het expansievat beschadigen en kan er lekkage ontstaan. Dit kan leiden tot een storing in de installatie en kan ervoor zorgen dat het verwarmings- of koelsysteem niet goed functioneert. Als de gasvoordruk te laag is, kan het expansievat niet goed functioneren en kan het systeem te veel druk krijgen. Dit kan leiden tot een gevaarlijke situatie waarbij de leidingen barsten en er lekkages ontstaan.
Om te voorkomen dat er problemen ontstaan met het expansievat, is het belangrijk om regelmatig te controleren of de gasvoordruk in het vat nog op het juiste niveau is. Een vakman kan dit voor u doen en eventueel de druk aanpassen indien nodig.